| تا پيش از نهضت مشروطيت بر جاي اين كاروانسرا ، خرابه اي قرار داشت . ( حسن خان يوز باشي ) كه غالبا سمت فراش باشي حاكمان و فرمانداران قزوين را داشت و خانه اش در همان حوالي كوچه سمساره بود ، بر جاي اين خرابه كاروانسرايي بنا كرد . در زمان جنگ جهاني اول ، اين كاروانسرا مدتها توقفگاه بخشي از نيروهاي پياده نظام روس بود . بعدها اين محل مكان بارفروشي شد و هم اكنون كارخانه خشكبار است . | |
| آدرس :قزوين |
| نوع بنا : تاريخي قدمت : قاجاريه (1299-1195 ه ق ) در فاصله 10 كيلومتري قزوين و در سمت چپ جاده قزوين – تاكستان كاروانسراي متروكي قرار دارد كه در حال حاضر بعضي قسمتهاي آن پابرجا است . نقشه اين كاروانسرا مستطيل است و در گوشه هاي آن چهار طاق نما ساخته شده و طرح بنا را به صورت هشت ضلعي درآورده است . طول ضلع هاي شرقي و غربي بنا 90/29 متر و ظلع هاي شمالي و جنوبي آن 30/21 متر و چهار ضلع آن در چهار گوشه 80/2 متر است . اين كاروانسرا دري به عرض 50/3 متر دارد كه در وسط ضلع شمالي آن كار گذاشته شده است . در هر سوي اين در دو طاق نماي ايوان دار ساخته شده است كه در پشت هر يك اتاقي مستطيل شكل و يك انباري قرار دارد . در امتداد ضلع هاي شرقي و غربي كاروانسرا نيز ، در هر طرف هفت طاق نماي ايوان دار ساخته شده است . در پشت غرفه هاي ضلع هاي شرقي و جنوبي و غربي كاروانسرا در هر طرف راهروي بلندي به عرض 15/3 متر قرار دارد كه در يك جانب آن طاق نماهاي سكوداري ساخته شده است كه به طور كامل هم عرض غرفه هاي خارجي بوده و در برابر آنها جاي دارند . تعداد اين غرفه ها در هر يك از دو جانب غربي و شرقي 10 عدد و در راهروي جنوبي 9 عدد است . از ويژگيهاي جالب اين كاروانسرا وجود چهار فضا در گوشه هاي آن است . فضاهاي مزبور عبارتند از : چهار محوطه مستطيل شكل كه در وسط هر يك دو ستون چهار گوش آجري در امتداد ديوارهاي پشت حجره هاي افراشته شده است . بر روي اين ستون ها در چهار جهت قوس هايي زده شده كه سقف اين محوطه را بر روي آنها استوار گردانده اند . فضاهاي چهارگانه مزبور چه از نظر پوشش و چه از نظر بلندي سقف قابل توجه اند و به احتمالي به عنوان محل تجمع كاروانيان ، مسجد و بارانداز عمومي مورد استفاده قرار مي گرفته اند . قوس هاي طاق نماهاي اطراف حياط كاروانسرا همگي به صورت نعل اسبي زده شده اند و لچكي هاي آنها با طرح خاصي آجرچيني شده است . سقف همه حجره ها گنبدي است . نماي خارجي چهار جانب كاروانسرا فاقد هر گونه غرفه يا تزئين مي باشد . اين كاروانسرا از آثار دوره قاجاريه است . | |
| آدرس :در فاصله 10 كيلومتري قزوين و در سمت چپ جاده قزوين – تاكستان |
| اين كاروانسرا سراي كوچكي است در جانب شرقي ميدان سعادت ( ميدان مال فروش ها ) كه به خيابان اصلي هم راه دارد . در گذشته اين كاروانسرا محل كسب چند تن از بازرگانان بود و هم اكنون محل بار فروشي است . | |
| آدرس :قزوين - در جانب شرقي ميدان سعادت |
| روستاي نياق در 16 كيلومتري قزوين ، و در يك منطقه كوهستاني واقع شده است . در اين روستا بقاياي آثار تاريخي وجود دارد كه به ايوان نياق و تاق محمد حنيفه معروف شده است . اين اثر تاريخي بر بالاي كوه سنگي مجاور روستاست و عبارت از گودالي به طول 8 و عرض 5/2 متر مي باشد كه يك ضلع آن به صورت منحني است . اين گودال به يك حوض سنگي شبيه است .در گوشه اين حوض پلكاني سنگي با هفت پله در دل سنگ هاي كوه كنده شده است . بر روي سطح كوه آثار ديگري مربوط به ويرانه هاي يك قلعه ديده مي شوند كه از آن ميان تنها سنگهاي لاشه اي كه در بناي قلعه به كار رفته اند را مي توان تشخيص داد علاوه بر آن چندين گودال ديگر نيز به قطرهاي تقريبي يك تا دو متر در اين قسمت ديده مي شوند كه احتمالا به عنوان انبار و محل ذخيره گندم و حبوبات مورد استفاده قرار مي گرفته اند . در نزديكي آثار ياد شده ايوان ديگري ديده مي شود كه فقط يك صندلي سنگي كه در كوه كنده شده است از آن باقي است . اهالي محل افسانه هاي متعددي در مورد علت وجودي آثار ياد شده روايت مي كنند كه مهم ترين آنها ريشه مذهبي دارد و روشنگر سابقه تاريخي كهن اين محل و آثار آن است . | |
| آدرس :در روستاي نياق 16 كيلومتري قزوين |
| اين قلعه در شرق (شترخان) و در شمال شرقي روستاي (گرم رود) بر فراز كوه بلندي كه ديواره هاي صخره اي آن به طور عمودي به سوي دره هاي اطراف پايين مي رود و بلندترين نقطه آن 2000 پا ارتفاع دارد واقع شده است . از ديوار قلعه هنوز قسمتي برپاست و در بالاي يكي از دو ديوار آن روزني قرار دارد . از بناهاي آن چند اتاق و ساختمان بزرگ هنوز برپا است . اين قلعه با توجه به وضع طبيعي ان از جمله قلعه هاي مستحكم و تسخير ناپذير منطقه به شمار مي رفته است . در اين ناحيه ، ويرانه برج ها و قلعه هاي ديگري چون ايلان ، سفيد در و قلعه اي در نزديكي روستاي فرندج بر فراز كوه مشاهده مي شود . اغلب اين ويرانه ها از جمله آثار قلعه ايلان برج هاي مراقبت در طول راههايي بوده اند كه به قلعه الموت منتهي مي شده اند . اسماعيليان براي آنكه بر تمامي منطقه مسلط باشند و بتوانند از /ان مراقبت نمايند در طول راههاي كوهستاني كه از ارتفاعاتي چون سيالان مي گذشت و به سوي شمال و كنار دريا مي رفت ، قرارگاهها و برج هاي مراقبت برپا مي كرده اند كه ويرانه هاي انها در حال حاضر به طور پراكنده به چشم مي خورد . | |
| آدرس :در شرق (شترخان) و شمال شرقي روستاي (گرم رود) بر فراز كوهي واقع شده |
| اين قلعه كه در قسمت شمالي قزوين قرار دارد ، محل اقامت محمد زمان خان رشوند بوده و او آن را به صورت قلعه اي بزرگ ساخته است . اين بنا از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است و داراي برج هايي است كه با سنگ هاي بزرگ به وزن 400 تا 450 كيلوگرم بنا شده است . بناي قلعه به سه بخش تقسيم مي شده كه عبارتند از : اندروني ، بيروني و محل زندگي خدمتكاران . در كنار بناهاي مزبور ، حمام و آسياب و اصطبل جاي گرفته اند . تالار بزرگ بيروني كه محل باريابي نمايندگان و بزرگان هفت ناحيه رودبار بوده هنوز پابرجا است و گچبري هاي جالب آن معرف شكوه و عظمت ديرين آن است . آب انبار بزرگي در قلعه وجود دارد كه ديواره هاي ان با آجرهاي بزرگ ساخته شده است و در حال حاضر نيز از آن استفاده مي شود . بناي مزبور با وجود انكه به شدت آسيب ديده است با اين حال هم اكنون نيز مي تواند عظمت و شكوه دوران آباداني خود را در نظر بيننده مجسم سازد . | |
| آدرس :در قسمت شمالي قزوين |